Op deze site vindt u belangrijke achtergrondinformatie over mijn bommeldatabase zoals bijvoorbeeld een gebruiksaanwijzing, de ontstaansgeschiedenis, praktische voorbeelden van gebruik van de database, waaronder enkele zeer relevante artikelen van derden. Dit alles is nog steeds in opbouw en er wordt dus nog steeds aan gesleuteld. Maar het belangrijkste deel, de database zelf, is nu direct toegankelijk door hem in het menu aan te klikken.

De database bestaat in principe uit twee delen:

het gereedschap (de “tool”) die het mogelijk maakt gestructureerd citaten in te voeren. De tool is speciaal voor de bommeldatabase ontworpen.
de inhoud (“content”) met als hoofdbestanddeel citaten van een bijzondere soort: alle citaten zijn uitsluitend letterlijke weergaven van (delen van) uitspraken van met name genoemde personen. Deze zijn opgenomen onder het kopje dialoog.
Het begrip “citaat” gebruik ik dus in een bijzondere betekenis. Nooit wordt de verteller van de verhalen (Marten Toonder), de verbindende tekst dus, geciteerd.

De reden is dat mijn bijzondere interesse uitgaat naar datgene wat het dichtst in de buurt komt van gesproken taal. Hierin komt een belangrijk talent van Marten Toonder tot uitdrukking: zijn vermogen om door taal-variatie in de spreektaal de achtergronden van de betrokken personen voelbaar te maken. Hun sociale status, beroep, afkomst, drijfveren, morele habitus etc.

Mij bekend bestaan er geen databases die het mogelijk maken om te sorteren in literaire fragmenten. Want daarvoor zouden eenduidige criteria beschikbaar moeten zijn die de gekozen fragmenten van elkaar onderscheiden. De bommel-database lost dit probleem op door de citaten te koppelen aan bepaalde personen. Het is het bijzondere karakter van de bommelverhalen dat een doorzoekbare indeling mogelijk maakt. De sleutel ligt daarin dat de verhalen als geheel met toneelspelen vergeleken kunnen worden. Alleen al de grote hoeveelheid dialoog in vergelijking met ander proza en de almaar weer terugkerende personen galerij maken deze vergelijking voor de hand liggend.

De structuur van de database bestaat uit 9 kolommen, t.w. van links naar rechts:

Titel, Persoon, rol, Opk, Dialoog, Poezie, Jaar, nrvan, Woorden.

Hier volgt een korte verklaring.

Titel. Dit is de titel van het verhaal. De titel wordt net zo vaak herhaald als er personen in het betreffende verhaal optreden.

Persoon. Dit is de naam, bijnaam, roepnaam etc. van een van de personen die in het verhaal optreden. Alle personen uit het betreffende verhaal zijn opgenomen in de volgorde waarin zij verschijnen.

Rol. Een omschrijving van de functie, het beroep e.d. van de Persoon. Eén en dezelfde Persoon kan soms geregistreerd zijn met verschillende functies.

Opkomst. De nummering van de volgorde van opkomst. Aan het hoogste nummer kan men zien hoeveel personen er totaal in het verhaal voorkomen.

Dialoog. Uitspraken van de betreffende persoon. Zij zijn altijd voorzien van een nummer. Dit is het (unieke) nummer van de tekening. Elders heb ik een aparte bespreking van de dialogen geplaatst.

Poezie. Door een persoon uitgesproken gedichten, rijmpjes, bakerverzen e.d.

Jaar. Het jaar waarin het verhaal voor het eerst verscheen. Dit is bijna altijd in de vorm van dagbladstrips in de Nieuwe Rotterdamse Courant.

nrvan. Het nummer van de eerste tekening van het betreffende verhaal. De nummers zijn (bijna) altijd door Marten Toonder in de tekeningen zelf verwerkt en daardoor ook in de cliché’s. Dit nummer kan worden gebruikt om alle verhalen chronologisch te sorteren. Ik heb niets in de nummering veranderd maar alleen voor de computer herkenbaar gemaakt als een voortlopende reeks.

Woorden. Dit zijn voorkomsten van opmerkelijke, weinig bekende etc. woorden.

Op de site kan de gebruiker enkele praktische PDF’s vinden, o.m. een overzicht van alle verhalen, zowel alfabetisch als chronologisch, dat uitgeprint kan worden. Handig bij een bezoek aan de boekhandel of antiquariaat.

De site is onder opbouw maar ook nu al bruikbaar. Dit geldt ook voor de database. Maar deze zal voortdurend uitgebreid worden. Vragen en kritiek zijn welkom.